W automatyce przemysłowej czujniki krańcowe odgrywają szczególnie istotną rolę. Od razu trzeba zaznaczyć, że popularne krańcówki nie tylko wchodzą w skład zaawansowanych systemów kontrolnych i pomiarowych, ale też są na co dzień wykorzystywane w szeroko rozumianym przemyśle, transporcie, a nawet w usługach.
Czym jest wyłącznik krańcowy?
Czujnik krańcowy to niewielki układ elektromechaniczny lub elektroniczny, którego zadaniem jest odłączenie zasilania np. silnika w momencie osiągnięcia pewnego punktu pracy. Zależność tą widać zwłaszcza na przykładzie różnego rodzaju linociągów, które po osiągnięciu określonego punktu pracy, muszą wyłączyć się w sposób automatyczny. Dzięki temu unika się ryzyka wyszarpnięcia liny roboczej z bębna, a co za tym idzie – uszkodzenia całego systemu.
Zasada działania
Nowoczesna automatyka przemysłowa wyróżnia kilka rodzajów czujników krańcowych. Większość ich wyposażona jest w specjalny stycznik migowy, który po dociśnięciu do krawędzi otwiera obwód zasilający. Oczywiście krańcówki mogą mieć znacznie bardziej złożony charakter. Niektóre z nich mogą się wyłączać po wykryciu np. pola elektromagnetycznego lub innych, mierzalnych zjawisk. Oczywiście nie można tu zapominać o podstawowej zasadzie automatyki, że im dany czujnik jest bardziej skomplikowany, tym większe prawdopodobieństwo wystąpienia jego awarii.
Prędkość przesuwu a działanie krańcówki
Skuteczność automatycznego wyłącznika krańcowego zależy od wielu czynników. Jednym z nich jest prędkość przesuwu czujnika, który – w konfiguracji opisanej powyżej – jest przymocowany do elementu ruchomego. Z reguły w katalogach wartość minimalnej prędkości przesuwu jest podawana wyłącznie orientacyjnie. Z kolei prędkość maksymalna jest uzależniona od szybkości reakcji całego przetwornika (zwykle oscyluje w granicach 5 – 10 metrów na sekundę).
Podsumowując, nowoczesna automatyka przemysłowa nie może się obyć bez czujników krańcowych. Wszelkie ich modyfikacje i aktualizacje, są tylko unowocześnioną kopią przetwornika elektromagnetycznego.
